Problemy z gardłem to częsta dolegliwość. Ich przyczyną mogą być infekcje oraz  czynniki takie jak zimne powietrze czy też podrażnienie spowodowane nadużywaniem głosu. Terapia preparatami ziołowymi stanowi cenne i często poszukiwane rozwiązanie tego typu dolegliwości. Co ważne – taka terapia jest często porównywalnie efektywna z terapiami preparatami syntetycznymi.

Poniższy artykuł zawiera przegląd literatury, w której oceniane były właściwości przeciwreumatyczne korzenia hakorośli rozesłanej, kory wierzby, liści i kory jesionu, liści, pączków i kory topoli oraz kłącza imbiru, a także pojedynczych związków, takich jak: kurkumina, galaktolipid GOPO czy wielonienasycone kwasy tłuszczowe. Działanie przeciwartretyczne wynika z obecności różnych grup związków biologicznie czynnych. Działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe związane jest z obecnością glikozydów irydoidowych, glikozydów salicylowych, olejku eterycznego, triterpenów, a także garbników. Ponadto flawonoidy poprzez działanie moczopędne zmniejszają stężenie kwasu moczowego we krwi, a kwasy fenolowe działają immunostymulująco. Ich właściwości przeciwzapalne wynikają z hamowania aktywności jądrowego czynnika transkrypcyjnego NF-κB, cytokin prozapalnych (IL-1β, IL-6, IL-8, IL-12, TNF-α) oraz enzymów (COX, LOX, iNOS), zapobiegając powstaniu prozapalnych leukotrienów i prostanoidów. Powyższe substancje roślinne, choć wymagają dłuższego stosowania, odpowiednio dobrane i dawkowane nie wywołują skutków ubocznych jak niesteroidowe leki przeciwzapalne.

Agoniści receptora GLP-1 aktualnie są zarejestrowani i zalecani jako leki przeciw otyłości. W farmakoterapii otyłości skupiono się na analogach peptydowych hormonów jelitowych i ich kombinacjach. Zwrócono również uwagę na trzustkowy hormon amylinę i jego syntetyczne analogi o przedłużonym czasie działania. Wykazano, że agonista receptora GLP-1, semaglutyd, działa synergicznie na masę ciała w połączeniu z pramlintydem/pramlintide (zarejestrowanym w UE w 2009 r.) i kagrylintydem/cagrilintide (CagriSema, obecnie w trakcie III fazy badań klinicznych). Rozwój kliniczny kagrylintydu/cagrilintide wyraźnie wskazuje na potencjał analogów amyliny jako skutecznego leczenia otyłości.

Jedną z głównych przyczyn bólu przewlekłego na świecie jest choroba zwyrodnieniowa stawów. Choroba ta jest skutkiem działania czynników mechanicznych i biologicznych (procesy starzenia), które wpływają na zaburzenia powiązanych ze sobą procesów degradacji i syntezy chrząstki stawowej oraz podchrzęstnej warstwy kości, co prowadzi do destrukcji, jak i odczynów proliferacyjnych kości i powstawania osteofitów. Farmakoterapia powinna być wdrożona zgodnie z ,,drabiną analgetyczną’’ WHO, która pozwala lekarzowi na indywidualny dobór terapii dla pacjenta. 

Z pewnością większość czytelników mających związki z medycyną lub naukami pokrewnymi albo interesujących się tymi dziedzinami zna historię powstania pierwszej szczepionki. Moim zamiarem natomiast jest spojrzenie na to odkrycie okiem filologa klasycznego i językoznawcy.

Astma i przewlekła obturacyjna choroba płuc należą do najczęstszych schorzeń układu oddechowego. Podstawowymi lekami stosowanymi w leczeniu astmy są glikokortykosteroidy stosowane wziewnie (na przykład betometazon, flutykazon)  oraz beta2-mimetyki stosowane wziewnie, a w przypadku przewlekłej obturacyjnej choroby płuc cholinolityki (na przykład bromek ipratropium) oraz beta2-mimetyki.

Sok z imbiru to naturalny aromatyczny napój, ceniony od wieków za swoje liczne właściwości zdrowotne. Jest źródłem wielu cennych składników, w tym gingerolu – głównego związku bioaktywnego, który odpowiada za jego charakterystyczny pikantny smak oraz działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe. Sok z imbiru zawiera również witaminę C, która wspomaga układ odpornościowy, a także witaminy z grupy B, potas, magnez oraz inne minerały korzystnie wpływające na układ sercowo-naczyniowy i nerwowy. Regularne picie soku z imbiru może złagodzić dolegliwości trawienne, takie jak niestrawność, wzdęcia czy nudności, oraz wspiera procesy detoksykacyjne organizmu, pomagając usuwać toksyny. Działa również rozgrzewająco, poprawia krążenie krwi i może przyspieszać metabolizm, co czyni go popularnym wyborem w diecie wspomagającej odchudzanie. Dzięki swoim właściwościom przeciwzapalnym i przeciwutleniającym sok z imbiru ma także działanie ochronne dla komórek organizmu, zmniejszając ryzyko rozwoju chorób przewlekłych, w tym nowotworów. Jest to więc napój o wszechstronnych korzyściach zdrowotnych, który warto wprowadzić do codziennej diety.

Zacznijmy od łacińskiego wyrazu canis, to znaczy „pies”. Od tego rzeczownika pochodzi przymiotnik caninus, czyli „psi, należący do psa, dotyczący psa”. Po łacinie kieł to dens caninus, a dzika róża to Rosa canina. I już wiemy, co łączy te nazwy.

W obu łacińskich terminach występuje przymiotnik caninus. Dens caninus to dosłownie „psi ząb”, a Rosa canina to dosłownie „psia róża”. Różnice w końcówkach caninus (-us), canina (-a) wynikają z innego rodzaju gramatycznego rzeczowników. Dens jest rodzaju męskiego, rosa żeńskiego.

W dzisiejszych czasach ludzie spędzają wiele godzin dziennie, wpatrując się w mały ekran swojego smartfona. Niesie to za sobą poważne skutki zdrowotne. Dr Dean L. Fishman po raz pierwszy wprowadził pojęcie syndromu szyi smartfonowej  (ang. text neck, texting neck, tech neck), stanowiące synonim protrakcji głowy i definiujące problem prowadzących do urazu i bólu napięć powstałych w okolicy szyi i barku na skutek nadmiernego i długotrwałego wpatrywania się w trzymane w ręce urządzenie. Wystąpienie syndromu szyi smartfonowej może być konsekwencją uzależnienia od smartfona. Z kolei z uzależnieniem od smartfona ściśle wiąże się uzależnienie od internetu, a także od korzystania z portali społecznościowych oraz syndrom FOMO. W zapobieganiu wystąpieniu syndromu szyi smartfonowej zasadniczą rolę odgrywają lekarze rodzinni.

Bisoprolol jest jednym z powszechnie stosowanych w codziennej praktyce klinicznej beta-adrenolityków. Charakteryzuje się wysoką selektywnością wobec receptorów beta1. Tylko w niewielkim stopniu oddziałuje na receptory beta2. Bisoprolol często wykorzystuje się w leczeniu pacjentów ze stwierdzonymi znaczącymi schorzeniami sercowo-naczyniowymi, takimi jak przewlekłe zespoły wieńcowe, niewydolność serca oraz w terapii tachyarytmii. Używany jest także do terapii nadciśnienia tętniczego. Dzięki wysokiej selektywności wobec receptorów beta1 bisoprolol wykazuje działania: inotropowe ujemne, chronotropowe ujemne i dromotropowe ujemne. Zmniejsza częstość akcji serca, obniża kurczliwość miokardium oraz zmniejsza przewodnictwo przez węzeł przedsionkowo-komorowy. W konsekwencji obniża się zużycie tlenu przez komórki mięśnia sercowego i dochodzi do redukcji ciśnienia tętniczego.

W wyniku przerwania ciągłości skóry może dojść do powstania rany o różnym stopniu głębokości i powierzchni. Proces gojenia rany jest niezbędny dla przywrócenia fizjologicznego stanu skóry i tkanek podskórnych. Czynniki spowalniające ten proces mogą prowadzić do rozwoju powikłań powstałej rany. Liczne składniki obecne w preparatach dostępnych w aptece mają za zadanie wspomagać proces gojenia. Kluczowa jest odpowiednia dezynfekcja oraz zabezpieczenie rany przed dostępem drobnoustrojów. W tym celu stosuje się różne związki, w tym nowoczesne formy srebra zawarte w preparatach wspomagających gojenie się ran.

Kaszel może mieć różne przyczyny. Biorąc pod uwagę rodzaj kaszlu, wyróżniamy kaszel suchy i kaszel mokry. Do tej pory wybór terapii uzależniony był od rodzaju kaszlu. Obecnie dostępne są innowacyjne metody dotyczące obu rodzajów kaszlu. Przykładem jest kompleks roślinny poliresin w połączeniu z miodem.

Kaszel jest jednym z najczęstszych objawów, z którymi pacjenci zgłaszają się do lekarzy pierwszego kontaktu. Stanowi naturalny mechanizm obronny organizmu, którego głównym zadaniem jest oczyszczanie dróg oddechowych z wszelkich substancji drażniących, wydzieliny oraz ciał obcych. Mimo że często jest postrzegany jako uciążliwy objaw, pełni istotną funkcję ochronną i obronną w układzie oddechowym. Według badań epidemiologicznych kaszel stanowi przyczynę ok. 30% wszystkich wizyt w gabinetach lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej, przy czym nie ma jednej i tej samej przyczyny kaszlu.

Składniki diety, które wykazują zdolność wspomagania i stymulowania systemu odpornościowego, określa się mianem immunostymulatorów, a za ich działanie odpowiadają liczne naturalne związki czynne, takie jak witaminy, mikroelementy i flawonoidy. Produkty te oraz wyizolowane z nich związki czynne oprócz właściwości immunostymulujących działają również przeciwzapalnie, antyoksydacyjnie i antyseptycznie.

Układ immunologiczny (nazywany potocznie układem odpornościowym) jest złożonym systemem reakcji organizmu odpowiadającym zarówno za rozpoznawanie, jak i skuteczne zwalczanie substancji szkodliwych, takich jak toksyny, grzyby, bakterie, wirusy, pasożyty, jady, obce białka oraz uszkodzone własne komórki. Ważna jest więc nie tylko sama reakcja odpornościowa, ale również jej zasadność i natężenie. Z tego też powodu podstawą działania układu immunologicznego jest jego zdolność do rozpoznawania skali zagrożenia oraz identyfikacji związków i cząsteczek obcych oraz własnych (zarówno uszkodzonych, jak i zdrowych).

Nieżyty nosa i zatok przynosowych to problem dotyczący wielu pacjentów. Dzielimy je na alergiczne, infekcyjne oraz niealergiczne nieinfekcyjne nieżyty. Do podstawowych objawów tej choroby należą: wyciek z nosa,spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła, kaszel, przekrwienie błony śluzowej jam nosowych, kichanie, świąd, upośledzenie węchu, ból głowy oraz uczucie rozpierania w okolicy zatok. Zapadalność na alergiczny nieżyt nosa zwiększa się w ostatnich latach. Alergicznemu nieżytowi nosa często towarzyszą objawy alergicznego zapalenia spojówek. Nieżyt infekcyjny jest  najczęściej chorobą wirusową. Niealergiczny nieinfekcyjny nieżyt nosa to dolegliwość o zróżnicowanej etiologii. Nadmiar wydzieliny w jamach nosowych może pojawiać się np. jako reakcja na pokarmy czy leki. Przewlekłe zapalenie zatok dzielimy na te z polipami i bez nich. Do podstawowych leków skutecznych w nieżytach nosa należą sterydy donosowe. Znajdują one zastosowanie w przypadku zapaleń alergicznych, przedłużających się nieżytów infekcyjnych, niealergicznych nieinfekcyjnych nieżytów nosa oraz przewlekłych zapaleń zatok. Bezpiecznym donosowym sterydem jest mometazon, który charakteryzuje się także szybkim początkiem działania. W przypadku nieżytów alergicznych, a także zapaleń niealergicznych nieinfekcyjnych skuteczne są również donosowe preparaty łączące steryd i lek przeciwhistaminowy. Według badań połączenie to skutecznie łagodzi nosowe i oczne objawy nieżytów i znacząco poprawia komfort życia pacjentów.

Grupę witamin B stanowi zespół związków rozpuszczalnych w wodzie, o zróżnicowanej budowie, których cechą wspólną są funkcje pełnione w organizmie (koenzymy), a także częste występowanie w tych samych produktach spożywczych. Poza wyjątkami nie są wytwarzane ani magazynowane przez organizm, dlatego należy je uzupełniać odpowiednią dietą. Witaminy z grupy B występują w białkach zwierzęcych, produktach mlecznych, zielonych warzywach liściastych i nasionach roślin strączkowych. Niedobór uważany jest za czynnik etiologiczny w rozwoju różnych zaburzeń neurologicznych i szerokiego spektrum stanów patologicznych, którego ryzyko wzrasta z wiekiem, co może prowadzić do pogorszenia funkcji poznawczych u osób starszych. Szczególnie ważna jest rola witaminy B₁, B₆ i B₁₂ w utrzymaniu prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, chociaż nowe badania podkreślają rolę pozostałych członków tej grupy. Witaminy B są niezbędne do optymalizacji funkcji nerwowych, takich jak pamięć, szybkość kojarzenia, stany emocjonalne, umiejętność rozwiązywania problemów i koncentracja. Zmniejszenie spożycia pokarmu i wydajności wchłaniania w niektórych populacjach, szczególnie u osób starszych, może wymagać zmian dietetycznych lub odpowiedniej suplementacji.